Karaciğer Nakli

Karaciğer nakli hem kadavradan hem de canlı vericiden yapılabilen organ nakillerindendir. Karaciğerin kendini yenileme özelliği bulunduğundan, canlı vericiden rahatlıkla nakil yapılabilir. Karaciğer hastası kişinin sağlıklı yaşaması açısından, genellikle bir yakınından alınan bir parça karaciğer kendine nakledilir. Karaciğer bir insan için hayati öneme sahiptir. Bu yüzden nakil yapılamadığında, hayati risk ortaya çıkar. Kan grubu aynı olan bir akrabadan ya da akraba dışında etik kurul onayı alınarak akraba dışı kişilerden de karaciğer nakli yapılabilir. Nakil gerçekleştikten sonra vericinin karaciğeri hızla kendini yenilemeye başlar, bunu ortalama 1 yılda tamamlar. Hem vericinin karaciğeri hem de alıcının karaciğeri normal boyutlarına ulaşır.

Ameliyatın hedefi vericiden alıcıya yetecek oranda karaciğer parçasının alınmasıdır. Bunun için göz önüne alınan değer alıcının vücut ağırlığının en az %0,8 oranında karaciğer naklinin yapılmasıdır. Vericiden sağ lobdan karaciğer alındığında, bu oranı karşılar. Karaciğerde sağ lob sol lobdan daha büyük olur. Sağ lob karaciğerin %69 kadarını, sol lobda %40 kadarını oluşturur. Bu nakil alıcının ihtiyacına göre, vücut ağırlığı dikkate alınarak sağ ya da sol lobdan alınabilir. Daha sonra karaciğer kendisini tamamen yenileyebilir. Yenilenme 6 hafta içinde oldukça fazla yol alır. Karaciğer nakli bebeklere yapıldığında, sol lobun bir kısmı ihtiyacı karşılar. Verici karaciğerini verdikten sonra yeniden karaciğerini veremez. Nakil sırasında düşük oranda ölüm riski olsa da yapılan tetkiklerle, gelişmiş organ nakil merkezleri sayesinde risk oldukça azaltılır. Verici 3-4 gün içinde hastaneden taburcu olabilir, 4-5 haftada normal yaşam düzenine geri dönebilir. Bundan sonraki yaşamlarında karaciğer nakli nedeniyle sorun yaşamazlar.

Naklin bu şekilde yapılmasının en önemli avantajı alıcının ihtiyacı olduğunda, kadavradan karaciğer nakli için sıra beklemek zorunda kalmamasıdır. Çünkü organ bağışının yetersiz olması yüzünden bazı hastaları ne yazık ki kaybediyoruz. Uygun karaciğerin bulunması bile, hastaların durumu ağırlaştığında, nakilden sonra komplikasyonları artırmaktadır. Bu açılardan canlı vericiden yapılan karaciğer nakli oldukça avantajlıdır.

Bu operasyonun riskleri, hastanın durumuna göre değişir. Durumu ağır olan hastalar açısından elbette risk oranı daha yüksektir. Karaciğer nakli ameliyatı tıp alanındaki ağır operasyonlardan kabul edilir. Yani hastanın durumunun ağır olması ve ameliyatın ağır bir operasyon olması risk faktörlerini yükseltir. Bu ameliyat sırasında vücutta olan en büyük damar kesilmekte ve sonradan dikilmektedir. İstenmeyen kanamalar meydana gelebilir, karaciğer nakledildiğinde iyi çalışmayabilir. Bu yüzden organ naklini gerçekleştiren ekibin uzmanlığı, ameliyat sonrasındaki kontrollerin ve ilaç kullanımının düzenli olması gerekir. Hastalar karaciğer naklinden sonra yaşamları boyunca bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçları kuşanmaya devam ederler. Bu uygulamalar naklin başarısını belirleyen, riskleri azaltan unsurlardır.