Karaciğer iltihabı nedir ve neden oluşur?

Karaciğer iltihabı, tıbbi adıyla hepatit, karaciğerin çeşitli nedenlerle iltihaplanması durumudur. Karaciğer, vücudun en büyük ve en önemli organlarından biri olup; besinlerin işlenmesi, toksinlerin temizlenmesi, protein sentezi ve enerji depolanması gibi hayati işlevleri yerine getirir. İltihaplanma, bu işlevlerin aksamasına yol açarak ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Hepatit, akut (kısa süreli) veya kronik (uzun süreli) olarak sınıflandırılabilir ve tedavi edilmediğinde siroz, karaciğer yetmezliği veya kanser gibi komplikasyonlara yol açabilir.

Karaciğer İltihabının Nedenleri

Karaciğer iltihabı çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir. Başlıca nedenler şunlardır:

• Viral Enfeksiyonlar: Hepatit A, B, C, D ve E virüsleri en yaygın nedenlerdir. Hepatit A ve E genellikle kontamine su veya gıdalarla bulaşırken, hepatit B, C ve D kan, cinsel temas veya enfekte iğneler yoluyla yayılır.
• Alkol Tüketimi: Aşırı ve uzun süreli alkol kullanımı, alkole bağlı hepatite yol açabilir. Alkol, karaciğer hücrelerine doğrudan zarar vererek iltihaplanmaya neden olur.
• Otoimmün Hastalıklar: Bağışıklık sisteminin yanlışlıkla karaciğer hücrelerine saldırması sonucu otoimmün hepatit gelişebilir. Bu durum, genetik yatkınlık veya çevresel faktörlerle tetiklenebilir.
• İlaçlar ve Toksinler: Bazı ilaçlar (örneğin, parasetamol aşırı dozu), bitkisel takviyeler veya kimyasal maddelere maruz kalma, karaciğerde toksik etki yaratarak iltihaplanmaya neden olabilir.
• Metabolik Bozukluklar: Wilson hastalığı (bakır birikimi) veya hemokromatoz (demir birikimi) gibi metabolik hastalıklar, karaciğerde hasara ve iltihaplanmaya yol açabilir.
• Obezite ve Yağlı Karaciğer Hastalığı: Alkole bağlı olmayan yağlı karaciğer hastalığı (NAFLD), karaciğerde yağ birikimi ve iltihaplanma ile karakterizedir. Obezite, insülin direnci ve diyabet gibi faktörler bu durumu tetikleyebilir.
• Diğer Nedenler: Bazı bakteriyel veya paraziter enfeksiyonlar, genetik faktörler veya nadir görülen hastalıklar da karaciğer iltihabına neden olabilir.

Karaciğer iltihabının erken teşhisi ve uygun tedavisi, komplikasyonları önlemek açısından hayati önem taşır. Risk faktörlerini azaltmak, aşılanmak (hepatit A ve B için), sağlıklı beslenmek ve alkol tüketimini sınırlamak korunmada etkili yöntemlerdir.