Karaciğer Enzimleri
Karaciğer Enzimleri, karaciğerin doğru ve sağlıklı bir şekilde çalıştığını gösteren değerleridir. Bu değerlerin yüksek olması karaciğerde oluşan hasarların belirtisi olarak bilinmektedir. İnsanlarda hamilelik gibi bazı dönemlerde karaciğer enzimlerinin yüksek olması normal olabilmektedir. Karaciğerdeki hasarın ilk belirleyici özelliği karaciğerdeki hücreler tarafında kana iletilen enzimlerdir.
Sağlıklı kişilerde bu enzimler karaciğerde depolanmaktadır. Ancak karaciğerdeki hücrelerde hasar oluşursa, bunlar kana karışmaktadır. Bu durum kişilere yapılan kan testleri sayesinde tespit edilebilmektedir. Karaciğer hasarının belirlenmesi için karaciğere özgü olan aminotransferaz enzimler sık sık kullanılmaktadır. Bu enzimler aspartat aminotransferaz (AST - SGOT) ve alanin aminotransferaz (ALT - SGPT)'dir.
Aminotransferazlar ne işe yarar?
Aminotransferazlar hücre içerisindeki kimyasal reaksiyonları katalizler. Verici molekülden amino grubunu alıcı moleküle transfer ettikleri için bu adla adlandırılmaktadırlar. AST ve SGOT, ALT ve SGPT aynı enzimleri ifa etmektedir. AST (SGOT) karaciğer, beyin, kas, böbrek gibi farklı dokularda yer almaktadırlar. Bu dokulardaki hasar sonucunda enzimin kandaki değerinde yükselme oluşmaktadır. Bu yüzden AST (SGOT) değerindeki yükselme sadece karaciğere ait olmamaktadır. ALT (SGPT) enzimi ise karaciğere özgü bir enzimdir. Bu karaciğer dışındaki dokularda da bulunsa, karaciğerde konsantre edildiğinden değerin yükselmesi karaciğerdeki hasarı ifade etmektedir.
Bu enzimlerin değerleri serumlardan ölçülmektedir.
AST (SGOT) normal seviyesi: 5-40 U/L.
ALT (SGPT) normal seviyesi: 7-56 U/L.
ALT ve AST seviyesinin artışı ne anlama gelmektedir?
Bu enzimlerin seviyesi karaciğer hasarının göstergesi olarak değerlendirilse de bu kesin olarak karaciğer hastalığını göstermemektedir. Bu enzimlerde meydana gelen yükseklik hastanın genel durumu ile değerlendirilmelidir. Bu değerlerdeki yükseklikle karaciğer hasarının derecesini belirlemek doğru bir durum olmamaktadır. Örneğin akut viral hepatit A hastalarının AST ve ALT değerleri yüksek çıksa da karaciğerde hasar olmadan iyileşme gerçekleşmektedir. Kronik hepatit C hastalarında AST ve ALT düzeyleri düşük olmasına rağmen, karaciğerde yüksek seviyede hasar gerçekleşmektedir.
Düşük AST ve ALT seviyeleri nasıl tedavi edilmektedir?
Sağlıklı kişilerdeki enzim yüksekliği mutlaka araştırılmalıdır. İnsanlardaki enzim yüksekliğine sebep olan risk faktörleri değerlendirilmelidir. Enzimlerin yükseklik değerleri karaciğerdeki hastalık hakkında fikirler verebilmektedir. Alkol kullanımından kaynaklanan değerlerde AST 300 U/L altında, ALT seviyesi 100 U/L altında olmaktadır. Akut viral hepatitlerde bu değerler çok yükselebilmektedir. Alkol veya ilaçla yükselen değerler bunların bırakılması ile normal seviyelerine iner. Obeziteden kaynaklı yükselmelerde kilonun %5-10 arasında verilmesi durumunda enzimler normal seviyelerine inebilmektedir. Bunlara rağmen enzimlerde düşüş olmaz ise yapılacak testlerle karaciğer hastalıkları belirlenebilmektedir. Bu durumlara uygun tedavilerin uygulanmasıyla enzimlerin seviyesinin düşmesi sağlanmaktadır.
19.01.2024 08:10:59
Karaciğer Enzimleri ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
